Díríonn an ghníomhaíocht seo ar fheasacht a chothú sna mic léinn ar an gcaoi a dtéann hipearnaisc i bhfeidhm ar théacs ar líne. Cén tionchar a bhíonn acu ar chreidiúnacht agus ar inléiteacht an téacs? (féach Céard is inniúlacht sa hipirtéacs ann?).
Bunaíodh an ghníomhaíocht seo ar Activity 7: Sports linking in Dudeney, Hockly & Pegrum (2013: 96-101).
Torthaí Foghlama
Ar chríochnú na gníomhaíochta seo, beidh mic léinn in ann:
- cinneadh a dhéanamh maidir le naisc i dtéacs ar líne a leanúint nó gan a leanúint.
- machnamh a dhéanamh ar an gcaoi a ndéanann siad léitheoireacht ar líne
- inléiteacht agus creidiúnacht téacsanna ar líne a mheas
- treoirlínte dea-chleachtais i dtaca le téacsanna ar líne a scríobh a leagan amach
An Teicneolaíocht a bheas de dhíth
Cé gur féidir an ghníomhaíocht seo a dhéanamh gan ach ríomhaire amháin le ceangal idirlín agus teilgeoir sonraí, b’fhearr i bhfad go mbeadh ríomhaire/gléas soghluaiste le ceangal idirlín ag na mic léinn ar fad.
Modh oibre
Roimh an rang
- Roghnaigh topaic feiliúnach do phlé ranga (m.sh. topaic a bhaineann le tionscadal teanga atá le déanamh ag na mic léinn ar líne).
- Aimsigh téacs amháin a bhaineann leis an topaic áirithe sin ar líne. Mar shampla, scéal nuachta ar shuíomh nuachta áitiúla nó réigiúnaí, beathaisnéis duine cáiliúil, alt a bhaineann le hábhar ar leith ar chiclipéid ar líne, srl. Roghnaigh topaic nach mbeidh mórán ar eolas ag na mic léinn faoi agus cinntigh go bhfuil teanga an téacs oiriúnach d’inniúlacht teanga na mac léinn.
- Roghnaigh gnéithe lárnacha den scéal a mbeadh réamheolas de dhíth chun iad a thuiscint (m.sh. tagairtí cultúrtha, saineolas, srl.). Roghnaigh dhá chatagóir a d’fhéadfá a úsáid chun spléachadh a thabhairt do na daltaí ar eolas a nascadh le chéile. Mar shampla, daoine móra le rá i réimse an spóirt, a náisiúntacht agus an spórt a imríonn siad, daoine cáiliúla agus an réimse spéise atá acu (aisteoir, ceoltóir, polaiteoir, láithreoir teilifíse, srl.), coincheapa agus sainmhínithe (i gcás téacsanna mínithe).
- Ullmhaigh sraith ghearr ceisteanna (ar líne nó cóipeanna crua), iarr ar na mic léinn píosa eolais ón dá chatagóir (nó ón dá cholún má úsáidtear tábla) a mheaitseáil lena chéile.
- Mura mbeidh ríomhairí/táibléid ar fáil do na mic léinn, priontáil cóipeanna den téacs agus de na ceisteanna do na mic léinn.
Sa rang
- Pléigí an topaic. Cuir ceisteanna chun réamheolas, taithí agus mothúcháin a mhealladh ó na mic léinn. Más cuid de mhórghníomhaíocht an topaic, nó má dhírítear ar an topaic mar chuid den chúrsa teanga, cinntigh go bhfuil deis ag na mic léinn úsáid a bhaint as an foclóir agus as na structúir ar a ndearna siad staidéar. (Fad: tuairim is. 5 nóiméad).
- Iarr ar na mic léinn na ceisteanna a d’ullmhaigh tú a fhreagairt, i mbeirteanna más féidir. (Fad: tuairim is. 5 nóiméad).
- Seiceáil gur mheaitseáil na mic léinn na píosaí eolais ón dá cholún a bhain lena chéile le chéile chun aiseolas a thabhairt don rang. Fiafraigh de na mic léinn cén t-eolas atá acu ar na rudaí a luaitear leis an gcéad chatagóir (m.sh. daoine móra le rá i réimse an spóirt, daoine cáiliúla, polaiteoirí, coincheapa a bhaineann le disciplín eile, srl.). Dírigh ar thopaic an téacs a roghnaigh tú (m.sh. duine ar leith, coincheap ar leith, srl.). (Fad: tuairim is. 10 nóiméad).
- Abair leis na mic léinn go bhfuil dhá nóiméad acu chun an téacs a léamh agus iarr orthu a oiread hipearnasc agus is féidir leo a leanúint. Stop iad nuair atá an t-am istigh (is féidir leat fón póca/uaineadóir a úsáid chun súil a choinneáil ar an am). (Fad: 5 nóiméad, treoracha a thabhairt, srl., san áireamh)
- Iarr ar na mic léinn na ceisteanna seo a leanas a fhreagairt i ngrúpaí beaga (ceisteanna bunaithe ar Dudeney, Hockly agus Pegrum, 2013: 100-101) (Fad: tuairim is. 15 nóiméad).
- Agus tú ag léamh an téacs, ar chliceáil tú ar nasc ar bith? Cén fáth?
- An bhfuil sé éasca téacs a bhfuil roinnt mhaith hipearnasc ann a léamh? Cén fáth?
- An dóigh leat go raibh an iomarca/easnamh hipearnasc sa téacs?
- Cén t-eolas sa téacs a raibh hipearnasc ag gabháil leis? An rogha mhaith a bhí ann hipearnasc a chur leis an eolas sin? Dá scríobhfá-sa an téacs seo ar líne, cé na hipearnaisc a chuirfeá/nach gcuirfeá ann? Cén fáth?
- Cén chaoi a dtéann hipearnaisc i bhfeidhm ar théacs ar líne.
- Plé ranga agus aiseolas (Fad: tuairim is 10 nóiméad). D’fhéadfá aird na mac léinn a dhíriú ar na gnéithe seo a leanas:
- D’fhéadfadh go mbeadh an chuma ar théacsanna fíorasacha nach ndearnadh mórán taighde ar an ábhar mura bhfuil hipearnaisc ann (féach an rabhadh a thugtar ar ailt áirithe ar Wikipedia mar shampla).
- D’fhéadfadh nach mbeadh hipearnaisc áirithe cabhrach ná úsáideach, cé go gcuireann siad le creidiúnacht an téacs (m.sh. bíonn an chuma ar an téacs gur bunaíodh ar fhíricí é). Chomh maith leis sin, ní mór foinse na nasc a mheas: má bhaineann an iomarca nasc le suíomhanna atá cosúil lena chéile, d’fhéadfadh go gcuirfí dearcadh amháin chun cinn nó go scaipfí eolas míchruinn nó argóintí laga.
- Bíonn sé deacair téacs a léamh má tá an iomarca hipearnasc ann. Cuireann sé moill ar an léitheoireacht nuair a bhíonn cinneadh le déanamh faoi hipearnasc a leanúint agus cuireann sé isteach ar an tuiscint agus ar an gcumas atá ag duine cuimheamh ar ábhar an téacs . Má leantar an iomarca hipearnasc, d’fhéadfadh nach mbeadh an léitheoir in ann an scéal nó an argóint sa téacs a leanúint.
Cuir leis an ngníomhaíocht
Is áis an-luachmhar é Wikipedia chun hipirtéacsanna sa sprioctheanga a aimsiú. Feach na suímh ghréasáin eile a bhaineann leis freisin: Wikiversity, Wikinews, agus Wikivoyage. Tá ailt áirithe críochnaithe, tá obair fós ar bun ar chuid acu agus tá ailt eile a bhfuil ábhar agus foinsí eile de dhíth orthu.
Dá mbeifeá ag iarraidh cur leis an ngníomhaíocht seo, d’fhéadfá a fhiafraí de na mic léinn ábhar a phleanáil agus a ullmhú d’alt atá ar Wikipedia cheana féin.
Additional Content
Díríonn an ghníomhaíocht seo ar fheasacht a chothú sna mic léinn ar an gcaoi a dtéann hipearnaisc i bhfeidhm ar théacs ar líne. Cén tionchar a bhíonn acu ar chreidiúnacht agus ar inléiteacht an téacs? (féach <a href=”/hypertext-literacy-what-is-it/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”/hypertext-literacy-what-is-it/”>Céard is inniúlacht sa hipirtéacs ann?</a>).Bunaíodh an ghníomhaíocht seo ar <em>Activity 7: Sports linking</em> in <a href=”/bibliography/?lang=ga#/?_k=49k0ab” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”/bibliography/?lang=ga#/?_k=49k0ab”>Dudeney, Hockly & Pegrum (2013: 96-101)</a>.<br />Torthaí FoghlamaAr chríochnú na gníomhaíochta seo, beidh mic léinn in ann:<li>cinneadh a dhéanamh maidir le naisc i dtéacs ar líne a leanúint nó gan a leanúint.</li><li>machnamh a dhéanamh ar an gcaoi a ndéanann siad léitheoireacht ar líne</li><li>inléiteacht agus creidiúnacht téacsanna ar líne a mheas</li><li>treoirlínte dea-chleachtais i dtaca le téacsanna ar líne a scríobh a leagan amach</li>
<br />An Teicneolaíocht a bheas de dhíthCé gur féidir an ghníomhaíocht seo a dhéanamh gan ach ríomhaire amháin le ceangal idirlín agus teilgeoir sonraí, b’fhearr i bhfad go mbeadh ríomhaire/gléas soghluaiste le ceangal idirlín ag na mic léinn ar fad.<br />Modh oibre<span style=”text-decoration: underline;” data-mce-style=”text-decoration: underline;”>Roimh an rang</span><li>Roghnaigh topaic feiliúnach do phlé ranga (m.sh. topaic a bhaineann le tionscadal teanga atá le déanamh ag na mic léinn ar líne).</li><li>Aimsigh téacs amháin a bhaineann leis an topaic áirithe sin ar líne. Mar shampla, scéal nuachta ar shuíomh nuachta áitiúla nó réigiúnaí, beathaisnéis duine cáiliúil, alt a bhaineann le hábhar ar leith ar chiclipéid ar líne, srl. Roghnaigh topaic nach mbeidh mórán ar eolas ag na mic léinn faoi agus cinntigh go bhfuil teanga an téacs oiriúnach d’inniúlacht teanga na mac léinn.</li><li>Roghnaigh gnéithe lárnacha den scéal a mbeadh réamheolas de dhíth chun iad a thuiscint (m.sh. tagairtí cultúrtha, saineolas, srl.). Roghnaigh dhá chatagóir a d’fhéadfá a úsáid chun spléachadh a thabhairt do na daltaí ar eolas a nascadh le chéile. Mar shampla, daoine móra le rá i réimse an spóirt, a náisiúntacht agus an spórt a imríonn siad, daoine cáiliúla agus an réimse spéise atá acu (aisteoir, ceoltóir, polaiteoir, láithreoir teilifíse, srl.), coincheapa agus sainmhínithe (i gcás téacsanna mínithe).</li><li>Ullmhaigh sraith ghearr ceisteanna (ar líne nó cóipeanna crua), iarr ar na mic léinn píosa eolais ón dá chatagóir (nó ón dá cholún má úsáidtear tábla) a mheaitseáil lena chéile.</li><li>Mura mbeidh ríomhairí/táibléid ar fáil do na mic léinn, priontáil cóipeanna den téacs agus de na ceisteanna do na mic léinn.</li>
<span style=”text-decoration: underline;” data-mce-style=”text-decoration: underline;”>Sa rang</span><li>Pléigí an topaic. Cuir ceisteanna chun réamheolas, taithí agus mothúcháin a mhealladh ó na mic léinn. Más cuid de mhórghníomhaíocht an topaic, nó má dhírítear ar an topaic mar chuid den chúrsa teanga, cinntigh go bhfuil deis ag na mic léinn úsáid a bhaint as an foclóir agus as na structúir ar a ndearna siad staidéar. (<em>Fad: tuairim is. 5 nóiméad</em>).</li><li>Iarr ar na mic léinn na ceisteanna a d’ullmhaigh tú a fhreagairt, i mbeirteanna más féidir. (<em>Fad: tuairim is. 5 nóiméad</em>).</li><li>Seiceáil gur mheaitseáil na mic léinn na píosaí eolais ón dá cholún a bhain lena chéile le chéile chun aiseolas a thabhairt don rang. Fiafraigh de na mic léinn cén t-eolas atá acu ar na rudaí a luaitear leis an gcéad chatagóir (m.sh. daoine móra le rá i réimse an spóirt, daoine cáiliúla, polaiteoirí, coincheapa a bhaineann le disciplín eile, srl.). Dírigh ar thopaic an téacs a roghnaigh tú (m.sh. duine ar leith, coincheap ar leith, srl.). (<em>Fad: tuairim is. 10 nóiméad</em>).</li><li>Abair leis na mic léinn go bhfuil dhá nóiméad acu chun an téacs a léamh agus iarr orthu a oiread hipearnasc agus is féidir leo a leanúint. Stop iad nuair atá an t-am istigh (is féidir leat fón póca/uaineadóir a úsáid chun súil a choinneáil ar an am). (<em>Fad: 5 nóiméad, treoracha a thabhairt, srl., san áireamh</em>)</li><li>Iarr ar na mic léinn na ceisteanna seo a leanas a fhreagairt i ngrúpaí beaga (ceisteanna bunaithe ar Dudeney, Hockly agus Pegrum, 2013: 100-101) (<em>Fad: tuairim is. 15 nóiméad</em>).<ol><li>Agus tú ag léamh an téacs, ar chliceáil tú ar nasc ar bith? Cén fáth?</li><li>An bhfuil sé éasca téacs a bhfuil roinnt mhaith hipearnasc ann a léamh? Cén fáth?</li><li>An dóigh leat go raibh an iomarca/easnamh hipearnasc sa téacs?</li><li>Cén t-eolas sa téacs a raibh hipearnasc ag gabháil leis? An rogha mhaith a bhí ann hipearnasc a chur leis an eolas sin? Dá scríobhfá-sa an téacs seo ar líne, cé na hipearnaisc a chuirfeá/nach gcuirfeá ann? Cén fáth?</li><li>Cén chaoi a dtéann hipearnaisc i bhfeidhm ar théacs ar líne.</li>
</ol>
</li><li><strong>Plé ranga agus aiseolas</strong> (<em>Fad: tuairim is 10 nóiméad</em>). D’fhéadfá aird na mac léinn a dhíriú ar na gnéithe seo a leanas:<ol><li>D’fhéadfadh go mbeadh an chuma ar théacsanna fíorasacha nach ndearnadh mórán taighde ar an ábhar mura bhfuil hipearnaisc ann (féach an rabhadh a thugtar ar ailt áirithe ar Wikipedia mar shampla).</li><li>D’fhéadfadh nach mbeadh hipearnaisc áirithe cabhrach ná úsáideach, cé go gcuireann siad le creidiúnacht an téacs (m.sh. bíonn an chuma ar an téacs gur bunaíodh ar fhíricí é). Chomh maith leis sin, ní mór foinse na nasc a mheas: má bhaineann an iomarca nasc le suíomhanna atá cosúil lena chéile, d’fhéadfadh go gcuirfí dearcadh amháin chun cinn nó go scaipfí eolas míchruinn nó argóintí laga.</li><li>Bíonn sé deacair téacs a léamh má tá an iomarca hipearnasc ann. Cuireann sé moill ar an léitheoireacht nuair a bhíonn cinneadh le déanamh faoi hipearnasc a leanúint agus cuireann sé isteach ar an tuiscint agus ar an gcumas atá ag duine cuimheamh ar ábhar an téacs . Má leantar an iomarca hipearnasc, d’fhéadfadh nach mbeadh an léitheoir in ann an scéal nó an argóint sa téacs a leanúint.</li>
</ol>
</li>
<br />Cuir leis an ngníomhaíochtIs áis an-luachmhar é <a href=”https://www.wikipedia.org/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”https://www.wikipedia.org/”>Wikipedia</a> chun hipirtéacsanna sa sprioctheanga a aimsiú. Feach na suímh ghréasáin eile a bhaineann leis freisin: <a href=”https://www.wikiversity.org/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”https://www.wikiversity.org/”>Wikiversity</a>, <a href=”https://www.wikinews.org/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”https://www.wikinews.org/”>Wikinews</a>, agus <a href=”https://www.wikivoyage.org/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”https://www.wikivoyage.org/”>Wikivoyage</a>. Tá ailt áirithe críochnaithe, tá obair fós ar bun ar chuid acu agus tá ailt eile a bhfuil ábhar agus foinsí eile de dhíth orthu.Dá mbeifeá ag iarraidh cur leis an ngníomhaíocht seo, d’fhéadfá a fhiafraí de na mic léinn ábhar a phleanáil agus a ullmhú d’alt atá ar Wikipedia cheana féin.
Díríonn an ghníomhaíocht seo ar fheasacht a chothú sna mic léinn ar an gcaoi a dtéann hipearnaisc i bhfeidhm ar théacs ar líne. Cén tionchar a bhíonn acu ar chreidiúnacht agus ar inléiteacht an téacs? (féach <a href=”/hypertext-literacy-what-is-it/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”/hypertext-literacy-what-is-it/”>Céard is inniúlacht sa hipirtéacs ann?</a>).Bunaíodh an ghníomhaíocht seo ar <em>Activity 7: Sports linking</em> in <a href=”/bibliography/?lang=ga#/?_k=49k0ab” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”/bibliography/?lang=ga#/?_k=49k0ab”>Dudeney, Hockly & Pegrum (2013: 96-101)</a>.<br />Torthaí FoghlamaAr chríochnú na gníomhaíochta seo, beidh mic léinn in ann:<li>cinneadh a dhéanamh maidir le naisc i dtéacs ar líne a leanúint nó gan a leanúint.</li><li>machnamh a dhéanamh ar an gcaoi a ndéanann siad léitheoireacht ar líne</li><li>inléiteacht agus creidiúnacht téacsanna ar líne a mheas</li><li>treoirlínte dea-chleachtais i dtaca le téacsanna ar líne a scríobh a leagan amach</li>
<br />An Teicneolaíocht a bheas de dhíthCé gur féidir an ghníomhaíocht seo a dhéanamh gan ach ríomhaire amháin le ceangal idirlín agus teilgeoir sonraí, b’fhearr i bhfad go mbeadh ríomhaire/gléas soghluaiste le ceangal idirlín ag na mic léinn ar fad.<br />Modh oibre<span style=”text-decoration: underline;” data-mce-style=”text-decoration: underline;”>Roimh an rang</span><li>Roghnaigh topaic feiliúnach do phlé ranga (m.sh. topaic a bhaineann le tionscadal teanga atá le déanamh ag na mic léinn ar líne).</li><li>Aimsigh téacs amháin a bhaineann leis an topaic áirithe sin ar líne. Mar shampla, scéal nuachta ar shuíomh nuachta áitiúla nó réigiúnaí, beathaisnéis duine cáiliúil, alt a bhaineann le hábhar ar leith ar chiclipéid ar líne, srl. Roghnaigh topaic nach mbeidh mórán ar eolas ag na mic léinn faoi agus cinntigh go bhfuil teanga an téacs oiriúnach d’inniúlacht teanga na mac léinn.</li><li>Roghnaigh gnéithe lárnacha den scéal a mbeadh réamheolas de dhíth chun iad a thuiscint (m.sh. tagairtí cultúrtha, saineolas, srl.). Roghnaigh dhá chatagóir a d’fhéadfá a úsáid chun spléachadh a thabhairt do na daltaí ar eolas a nascadh le chéile. Mar shampla, daoine móra le rá i réimse an spóirt, a náisiúntacht agus an spórt a imríonn siad, daoine cáiliúla agus an réimse spéise atá acu (aisteoir, ceoltóir, polaiteoir, láithreoir teilifíse, srl.), coincheapa agus sainmhínithe (i gcás téacsanna mínithe).</li><li>Ullmhaigh sraith ghearr ceisteanna (ar líne nó cóipeanna crua), iarr ar na mic léinn píosa eolais ón dá chatagóir (nó ón dá cholún má úsáidtear tábla) a mheaitseáil lena chéile.</li><li>Mura mbeidh ríomhairí/táibléid ar fáil do na mic léinn, priontáil cóipeanna den téacs agus de na ceisteanna do na mic léinn.</li>
<span style=”text-decoration: underline;” data-mce-style=”text-decoration: underline;”>Sa rang</span><li>Pléigí an topaic. Cuir ceisteanna chun réamheolas, taithí agus mothúcháin a mhealladh ó na mic léinn. Más cuid de mhórghníomhaíocht an topaic, nó má dhírítear ar an topaic mar chuid den chúrsa teanga, cinntigh go bhfuil deis ag na mic léinn úsáid a bhaint as an foclóir agus as na structúir ar a ndearna siad staidéar. (<em>Fad: tuairim is. 5 nóiméad</em>).</li><li>Iarr ar na mic léinn na ceisteanna a d’ullmhaigh tú a fhreagairt, i mbeirteanna más féidir. (<em>Fad: tuairim is. 5 nóiméad</em>).</li><li>Seiceáil gur mheaitseáil na mic léinn na píosaí eolais ón dá cholún a bhain lena chéile le chéile chun aiseolas a thabhairt don rang. Fiafraigh de na mic léinn cén t-eolas atá acu ar na rudaí a luaitear leis an gcéad chatagóir (m.sh. daoine móra le rá i réimse an spóirt, daoine cáiliúla, polaiteoirí, coincheapa a bhaineann le disciplín eile, srl.). Dírigh ar thopaic an téacs a roghnaigh tú (m.sh. duine ar leith, coincheap ar leith, srl.). (<em>Fad: tuairim is. 10 nóiméad</em>).</li><li>Abair leis na mic léinn go bhfuil dhá nóiméad acu chun an téacs a léamh agus iarr orthu a oiread hipearnasc agus is féidir leo a leanúint. Stop iad nuair atá an t-am istigh (is féidir leat fón póca/uaineadóir a úsáid chun súil a choinneáil ar an am). (<em>Fad: 5 nóiméad, treoracha a thabhairt, srl., san áireamh</em>)</li><li>Iarr ar na mic léinn na ceisteanna seo a leanas a fhreagairt i ngrúpaí beaga (ceisteanna bunaithe ar Dudeney, Hockly agus Pegrum, 2013: 100-101) (<em>Fad: tuairim is. 15 nóiméad</em>).<ol><li>Agus tú ag léamh an téacs, ar chliceáil tú ar nasc ar bith? Cén fáth?</li><li>An bhfuil sé éasca téacs a bhfuil roinnt mhaith hipearnasc ann a léamh? Cén fáth?</li><li>An dóigh leat go raibh an iomarca/easnamh hipearnasc sa téacs?</li><li>Cén t-eolas sa téacs a raibh hipearnasc ag gabháil leis? An rogha mhaith a bhí ann hipearnasc a chur leis an eolas sin? Dá scríobhfá-sa an téacs seo ar líne, cé na hipearnaisc a chuirfeá/nach gcuirfeá ann? Cén fáth?</li><li>Cén chaoi a dtéann hipearnaisc i bhfeidhm ar théacs ar líne.</li>
</ol>
</li><li><strong>Plé ranga agus aiseolas</strong> (<em>Fad: tuairim is 10 nóiméad</em>). D’fhéadfá aird na mac léinn a dhíriú ar na gnéithe seo a leanas:<ol><li>D’fhéadfadh go mbeadh an chuma ar théacsanna fíorasacha nach ndearnadh mórán taighde ar an ábhar mura bhfuil hipearnaisc ann (féach an rabhadh a thugtar ar ailt áirithe ar Wikipedia mar shampla).</li><li>D’fhéadfadh nach mbeadh hipearnaisc áirithe cabhrach ná úsáideach, cé go gcuireann siad le creidiúnacht an téacs (m.sh. bíonn an chuma ar an téacs gur bunaíodh ar fhíricí é). Chomh maith leis sin, ní mór foinse na nasc a mheas: má bhaineann an iomarca nasc le suíomhanna atá cosúil lena chéile, d’fhéadfadh go gcuirfí dearcadh amháin chun cinn nó go scaipfí eolas míchruinn nó argóintí laga.</li><li>Bíonn sé deacair téacs a léamh má tá an iomarca hipearnasc ann. Cuireann sé moill ar an léitheoireacht nuair a bhíonn cinneadh le déanamh faoi hipearnasc a leanúint agus cuireann sé isteach ar an tuiscint agus ar an gcumas atá ag duine cuimheamh ar ábhar an téacs . Má leantar an iomarca hipearnasc, d’fhéadfadh nach mbeadh an léitheoir in ann an scéal nó an argóint sa téacs a leanúint.</li>
</ol>
</li>
<br />Cuir leis an ngníomhaíochtIs áis an-luachmhar é <a href=”https://www.wikipedia.org/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”https://www.wikipedia.org/”>Wikipedia</a> chun hipirtéacsanna sa sprioctheanga a aimsiú. Feach na suímh ghréasáin eile a bhaineann leis freisin: <a href=”https://www.wikiversity.org/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”https://www.wikiversity.org/”>Wikiversity</a>, <a href=”https://www.wikinews.org/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”https://www.wikinews.org/”>Wikinews</a>, agus <a href=”https://www.wikivoyage.org/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”https://www.wikivoyage.org/”>Wikivoyage</a>. Tá ailt áirithe críochnaithe, tá obair fós ar bun ar chuid acu agus tá ailt eile a bhfuil ábhar agus foinsí eile de dhíth orthu.Dá mbeifeá ag iarraidh cur leis an ngníomhaíocht seo, d’fhéadfá a fhiafraí de na mic léinn ábhar a phleanáil agus a ullmhú d’alt atá ar Wikipedia cheana féin.
Díríonn an ghníomhaíocht seo ar fheasacht a chothú sna mic léinn ar an gcaoi a dtéann hipearnaisc i bhfeidhm ar théacs ar líne. Cén tionchar a bhíonn acu ar chreidiúnacht agus ar inléiteacht an téacs? (féach <a href=”/hypertext-literacy-what-is-it/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”/hypertext-literacy-what-is-it/”>Céard is inniúlacht sa hipirtéacs ann?</a>).Bunaíodh an ghníomhaíocht seo ar <em>Activity 7: Sports linking</em> in <a href=”/bibliography/?lang=ga#/?_k=49k0ab” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”/bibliography/?lang=ga#/?_k=49k0ab”>Dudeney, Hockly & Pegrum (2013: 96-101)</a>.<br />Torthaí FoghlamaAr chríochnú na gníomhaíochta seo, beidh mic léinn in ann:<li>cinneadh a dhéanamh maidir le naisc i dtéacs ar líne a leanúint nó gan a leanúint.</li><li>machnamh a dhéanamh ar an gcaoi a ndéanann siad léitheoireacht ar líne</li><li>inléiteacht agus creidiúnacht téacsanna ar líne a mheas</li><li>treoirlínte dea-chleachtais i dtaca le téacsanna ar líne a scríobh a leagan amach</li>
<br />An Teicneolaíocht a bheas de dhíthCé gur féidir an ghníomhaíocht seo a dhéanamh gan ach ríomhaire amháin le ceangal idirlín agus teilgeoir sonraí, b’fhearr i bhfad go mbeadh ríomhaire/gléas soghluaiste le ceangal idirlín ag na mic léinn ar fad.<br />Modh oibre<span style=”text-decoration: underline;” data-mce-style=”text-decoration: underline;”>Roimh an rang</span><li>Roghnaigh topaic feiliúnach do phlé ranga (m.sh. topaic a bhaineann le tionscadal teanga atá le déanamh ag na mic léinn ar líne).</li><li>Aimsigh téacs amháin a bhaineann leis an topaic áirithe sin ar líne. Mar shampla, scéal nuachta ar shuíomh nuachta áitiúla nó réigiúnaí, beathaisnéis duine cáiliúil, alt a bhaineann le hábhar ar leith ar chiclipéid ar líne, srl. Roghnaigh topaic nach mbeidh mórán ar eolas ag na mic léinn faoi agus cinntigh go bhfuil teanga an téacs oiriúnach d’inniúlacht teanga na mac léinn.</li><li>Roghnaigh gnéithe lárnacha den scéal a mbeadh réamheolas de dhíth chun iad a thuiscint (m.sh. tagairtí cultúrtha, saineolas, srl.). Roghnaigh dhá chatagóir a d’fhéadfá a úsáid chun spléachadh a thabhairt do na daltaí ar eolas a nascadh le chéile. Mar shampla, daoine móra le rá i réimse an spóirt, a náisiúntacht agus an spórt a imríonn siad, daoine cáiliúla agus an réimse spéise atá acu (aisteoir, ceoltóir, polaiteoir, láithreoir teilifíse, srl.), coincheapa agus sainmhínithe (i gcás téacsanna mínithe).</li><li>Ullmhaigh sraith ghearr ceisteanna (ar líne nó cóipeanna crua), iarr ar na mic léinn píosa eolais ón dá chatagóir (nó ón dá cholún má úsáidtear tábla) a mheaitseáil lena chéile.</li><li>Mura mbeidh ríomhairí/táibléid ar fáil do na mic léinn, priontáil cóipeanna den téacs agus de na ceisteanna do na mic léinn.</li>
<span style=”text-decoration: underline;” data-mce-style=”text-decoration: underline;”>Sa rang</span><li>Pléigí an topaic. Cuir ceisteanna chun réamheolas, taithí agus mothúcháin a mhealladh ó na mic léinn. Más cuid de mhórghníomhaíocht an topaic, nó má dhírítear ar an topaic mar chuid den chúrsa teanga, cinntigh go bhfuil deis ag na mic léinn úsáid a bhaint as an foclóir agus as na structúir ar a ndearna siad staidéar. (<em>Fad: tuairim is. 5 nóiméad</em>).</li><li>Iarr ar na mic léinn na ceisteanna a d’ullmhaigh tú a fhreagairt, i mbeirteanna más féidir. (<em>Fad: tuairim is. 5 nóiméad</em>).</li><li>Seiceáil gur mheaitseáil na mic léinn na píosaí eolais ón dá cholún a bhain lena chéile le chéile chun aiseolas a thabhairt don rang. Fiafraigh de na mic léinn cén t-eolas atá acu ar na rudaí a luaitear leis an gcéad chatagóir (m.sh. daoine móra le rá i réimse an spóirt, daoine cáiliúla, polaiteoirí, coincheapa a bhaineann le disciplín eile, srl.). Dírigh ar thopaic an téacs a roghnaigh tú (m.sh. duine ar leith, coincheap ar leith, srl.). (<em>Fad: tuairim is. 10 nóiméad</em>).</li><li>Abair leis na mic léinn go bhfuil dhá nóiméad acu chun an téacs a léamh agus iarr orthu a oiread hipearnasc agus is féidir leo a leanúint. Stop iad nuair atá an t-am istigh (is féidir leat fón póca/uaineadóir a úsáid chun súil a choinneáil ar an am). (<em>Fad: 5 nóiméad, treoracha a thabhairt, srl., san áireamh</em>)</li><li>Iarr ar na mic léinn na ceisteanna seo a leanas a fhreagairt i ngrúpaí beaga (ceisteanna bunaithe ar Dudeney, Hockly agus Pegrum, 2013: 100-101) (<em>Fad: tuairim is. 15 nóiméad</em>).<ol><li>Agus tú ag léamh an téacs, ar chliceáil tú ar nasc ar bith? Cén fáth?</li><li>An bhfuil sé éasca téacs a bhfuil roinnt mhaith hipearnasc ann a léamh? Cén fáth?</li><li>An dóigh leat go raibh an iomarca/easnamh hipearnasc sa téacs?</li><li>Cén t-eolas sa téacs a raibh hipearnasc ag gabháil leis? An rogha mhaith a bhí ann hipearnasc a chur leis an eolas sin? Dá scríobhfá-sa an téacs seo ar líne, cé na hipearnaisc a chuirfeá/nach gcuirfeá ann? Cén fáth?</li><li>Cén chaoi a dtéann hipearnaisc i bhfeidhm ar théacs ar líne.</li>
</ol>
</li><li><strong>Plé ranga agus aiseolas</strong> (<em>Fad: tuairim is 10 nóiméad</em>). D’fhéadfá aird na mac léinn a dhíriú ar na gnéithe seo a leanas:<ol><li>D’fhéadfadh go mbeadh an chuma ar théacsanna fíorasacha nach ndearnadh mórán taighde ar an ábhar mura bhfuil hipearnaisc ann (féach an rabhadh a thugtar ar ailt áirithe ar Wikipedia mar shampla).</li><li>D’fhéadfadh nach mbeadh hipearnaisc áirithe cabhrach ná úsáideach, cé go gcuireann siad le creidiúnacht an téacs (m.sh. bíonn an chuma ar an téacs gur bunaíodh ar fhíricí é). Chomh maith leis sin, ní mór foinse na nasc a mheas: má bhaineann an iomarca nasc le suíomhanna atá cosúil lena chéile, d’fhéadfadh go gcuirfí dearcadh amháin chun cinn nó go scaipfí eolas míchruinn nó argóintí laga.</li><li>Bíonn sé deacair téacs a léamh má tá an iomarca hipearnasc ann. Cuireann sé moill ar an léitheoireacht nuair a bhíonn cinneadh le déanamh faoi hipearnasc a leanúint agus cuireann sé isteach ar an tuiscint agus ar an gcumas atá ag duine cuimheamh ar ábhar an téacs . Má leantar an iomarca hipearnasc, d’fhéadfadh nach mbeadh an léitheoir in ann an scéal nó an argóint sa téacs a leanúint.</li>
</ol>
</li>
<br />Cuir leis an ngníomhaíochtIs áis an-luachmhar é <a href=”https://www.wikipedia.org/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”https://www.wikipedia.org/”>Wikipedia</a> chun hipirtéacsanna sa sprioctheanga a aimsiú. Feach na suímh ghréasáin eile a bhaineann leis freisin: <a href=”https://www.wikiversity.org/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”https://www.wikiversity.org/”>Wikiversity</a>, <a href=”https://www.wikinews.org/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”https://www.wikinews.org/”>Wikinews</a>, agus <a href=”https://www.wikivoyage.org/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”https://www.wikivoyage.org/”>Wikivoyage</a>. Tá ailt áirithe críochnaithe, tá obair fós ar bun ar chuid acu agus tá ailt eile a bhfuil ábhar agus foinsí eile de dhíth orthu.Dá mbeifeá ag iarraidh cur leis an ngníomhaíocht seo, d’fhéadfá a fhiafraí de na mic léinn ábhar a phleanáil agus a ullmhú d’alt atá ar Wikipedia cheana féin.
Díríonn an ghníomhaíocht seo ar fheasacht a chothú sna mic léinn ar an gcaoi a dtéann hipearnaisc i bhfeidhm ar théacs ar líne. Cén tionchar a bhíonn acu ar chreidiúnacht agus ar inléiteacht an téacs? (féach <a href=”/hypertext-literacy-what-is-it/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”/hypertext-literacy-what-is-it/”>Céard is inniúlacht sa hipirtéacs ann?</a>).Bunaíodh an ghníomhaíocht seo ar <em>Activity 7: Sports linking</em> in <a href=”/bibliography/?lang=ga#/?_k=49k0ab” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”/bibliography/?lang=ga#/?_k=49k0ab”>Dudeney, Hockly & Pegrum (2013: 96-101)</a>.<br />Torthaí FoghlamaAr chríochnú na gníomhaíochta seo, beidh mic léinn in ann:<li>cinneadh a dhéanamh maidir le naisc i dtéacs ar líne a leanúint nó gan a leanúint.</li><li>machnamh a dhéanamh ar an gcaoi a ndéanann siad léitheoireacht ar líne</li><li>inléiteacht agus creidiúnacht téacsanna ar líne a mheas</li><li>treoirlínte dea-chleachtais i dtaca le téacsanna ar líne a scríobh a leagan amach</li>
<br />An Teicneolaíocht a bheas de dhíthCé gur féidir an ghníomhaíocht seo a dhéanamh gan ach ríomhaire amháin le ceangal idirlín agus teilgeoir sonraí, b’fhearr i bhfad go mbeadh ríomhaire/gléas soghluaiste le ceangal idirlín ag na mic léinn ar fad.<br />Modh oibre<span style=”text-decoration: underline;” data-mce-style=”text-decoration: underline;”>Roimh an rang</span><li>Roghnaigh topaic feiliúnach do phlé ranga (m.sh. topaic a bhaineann le tionscadal teanga atá le déanamh ag na mic léinn ar líne).</li><li>Aimsigh téacs amháin a bhaineann leis an topaic áirithe sin ar líne. Mar shampla, scéal nuachta ar shuíomh nuachta áitiúla nó réigiúnaí, beathaisnéis duine cáiliúil, alt a bhaineann le hábhar ar leith ar chiclipéid ar líne, srl. Roghnaigh topaic nach mbeidh mórán ar eolas ag na mic léinn faoi agus cinntigh go bhfuil teanga an téacs oiriúnach d’inniúlacht teanga na mac léinn.</li><li>Roghnaigh gnéithe lárnacha den scéal a mbeadh réamheolas de dhíth chun iad a thuiscint (m.sh. tagairtí cultúrtha, saineolas, srl.). Roghnaigh dhá chatagóir a d’fhéadfá a úsáid chun spléachadh a thabhairt do na daltaí ar eolas a nascadh le chéile. Mar shampla, daoine móra le rá i réimse an spóirt, a náisiúntacht agus an spórt a imríonn siad, daoine cáiliúla agus an réimse spéise atá acu (aisteoir, ceoltóir, polaiteoir, láithreoir teilifíse, srl.), coincheapa agus sainmhínithe (i gcás téacsanna mínithe).</li><li>Ullmhaigh sraith ghearr ceisteanna (ar líne nó cóipeanna crua), iarr ar na mic léinn píosa eolais ón dá chatagóir (nó ón dá cholún má úsáidtear tábla) a mheaitseáil lena chéile.</li><li>Mura mbeidh ríomhairí/táibléid ar fáil do na mic léinn, priontáil cóipeanna den téacs agus de na ceisteanna do na mic léinn.</li>
<span style=”text-decoration: underline;” data-mce-style=”text-decoration: underline;”>Sa rang</span><li>Pléigí an topaic. Cuir ceisteanna chun réamheolas, taithí agus mothúcháin a mhealladh ó na mic léinn. Más cuid de mhórghníomhaíocht an topaic, nó má dhírítear ar an topaic mar chuid den chúrsa teanga, cinntigh go bhfuil deis ag na mic léinn úsáid a bhaint as an foclóir agus as na structúir ar a ndearna siad staidéar. (<em>Fad: tuairim is. 5 nóiméad</em>).</li><li>Iarr ar na mic léinn na ceisteanna a d’ullmhaigh tú a fhreagairt, i mbeirteanna más féidir. (<em>Fad: tuairim is. 5 nóiméad</em>).</li><li>Seiceáil gur mheaitseáil na mic léinn na píosaí eolais ón dá cholún a bhain lena chéile le chéile chun aiseolas a thabhairt don rang. Fiafraigh de na mic léinn cén t-eolas atá acu ar na rudaí a luaitear leis an gcéad chatagóir (m.sh. daoine móra le rá i réimse an spóirt, daoine cáiliúla, polaiteoirí, coincheapa a bhaineann le disciplín eile, srl.). Dírigh ar thopaic an téacs a roghnaigh tú (m.sh. duine ar leith, coincheap ar leith, srl.). (<em>Fad: tuairim is. 10 nóiméad</em>).</li><li>Abair leis na mic léinn go bhfuil dhá nóiméad acu chun an téacs a léamh agus iarr orthu a oiread hipearnasc agus is féidir leo a leanúint. Stop iad nuair atá an t-am istigh (is féidir leat fón póca/uaineadóir a úsáid chun súil a choinneáil ar an am). (<em>Fad: 5 nóiméad, treoracha a thabhairt, srl., san áireamh</em>)</li><li>Iarr ar na mic léinn na ceisteanna seo a leanas a fhreagairt i ngrúpaí beaga (ceisteanna bunaithe ar Dudeney, Hockly agus Pegrum, 2013: 100-101) (<em>Fad: tuairim is. 15 nóiméad</em>).<ol><li>Agus tú ag léamh an téacs, ar chliceáil tú ar nasc ar bith? Cén fáth?</li><li>An bhfuil sé éasca téacs a bhfuil roinnt mhaith hipearnasc ann a léamh? Cén fáth?</li><li>An dóigh leat go raibh an iomarca/easnamh hipearnasc sa téacs?</li><li>Cén t-eolas sa téacs a raibh hipearnasc ag gabháil leis? An rogha mhaith a bhí ann hipearnasc a chur leis an eolas sin? Dá scríobhfá-sa an téacs seo ar líne, cé na hipearnaisc a chuirfeá/nach gcuirfeá ann? Cén fáth?</li><li>Cén chaoi a dtéann hipearnaisc i bhfeidhm ar théacs ar líne.</li>
</ol>
</li><li><strong>Plé ranga agus aiseolas</strong> (<em>Fad: tuairim is 10 nóiméad</em>). D’fhéadfá aird na mac léinn a dhíriú ar na gnéithe seo a leanas:<ol><li>D’fhéadfadh go mbeadh an chuma ar théacsanna fíorasacha nach ndearnadh mórán taighde ar an ábhar mura bhfuil hipearnaisc ann (féach an rabhadh a thugtar ar ailt áirithe ar Wikipedia mar shampla).</li><li>D’fhéadfadh nach mbeadh hipearnaisc áirithe cabhrach ná úsáideach, cé go gcuireann siad le creidiúnacht an téacs (m.sh. bíonn an chuma ar an téacs gur bunaíodh ar fhíricí é). Chomh maith leis sin, ní mór foinse na nasc a mheas: má bhaineann an iomarca nasc le suíomhanna atá cosúil lena chéile, d’fhéadfadh go gcuirfí dearcadh amháin chun cinn nó go scaipfí eolas míchruinn nó argóintí laga.</li><li>Bíonn sé deacair téacs a léamh má tá an iomarca hipearnasc ann. Cuireann sé moill ar an léitheoireacht nuair a bhíonn cinneadh le déanamh faoi hipearnasc a leanúint agus cuireann sé isteach ar an tuiscint agus ar an gcumas atá ag duine cuimheamh ar ábhar an téacs . Má leantar an iomarca hipearnasc, d’fhéadfadh nach mbeadh an léitheoir in ann an scéal nó an argóint sa téacs a leanúint.</li>
</ol>
</li>
<br />Cuir leis an ngníomhaíochtIs áis an-luachmhar é <a href=”https://www.wikipedia.org/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”https://www.wikipedia.org/”>Wikipedia</a> chun hipirtéacsanna sa sprioctheanga a aimsiú. Feach na suímh ghréasáin eile a bhaineann leis freisin: <a href=”https://www.wikiversity.org/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”https://www.wikiversity.org/”>Wikiversity</a>, <a href=”https://www.wikinews.org/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”https://www.wikinews.org/”>Wikinews</a>, agus <a href=”https://www.wikivoyage.org/” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer” data-mce-href=”https://www.wikivoyage.org/”>Wikivoyage</a>. Tá ailt áirithe críochnaithe, tá obair fós ar bun ar chuid acu agus tá ailt eile a bhfuil ábhar agus foinsí eile de dhíth orthu.Dá mbeifeá ag iarraidh cur leis an ngníomhaíocht seo, d’fhéadfá a fhiafraí de na mic léinn ábhar a phleanáil agus a ullmhú d’alt atá ar Wikipedia cheana féin.
